Hoe het georganiseerde badminton de weg kwijtraakte
Oké, hier komt een verhaal dat pijn doet als je van badminton houdt. De sport heeft in Nederland een serieus probleem. En nee, het gaat niet over één slecht jaar – dit is een crash in slow motion die al meer dan 30 jaar bezig is.
Luister naar dit artikel op Soundcloud
De populariteit van badminton in Nederland: De harde cijfers: van 100.000 naar 30.000 leden
Begin jaren ’90 was het goed gesteld met badminton in Nederland. Badminton Nederland (BNL, zoals de bond heet) had bijna 100.000 leden. Klinkt geweldig toch? Nou, sindsdien is het alleen maar bergafwaarts gegaan.
De tijdlijn:
| Jaar | Ledental | Verandering | Wat er gebeurde |
|---|---|---|---|
| Begin jaren ’90 | ~100.000 | Piek | De gloriedagen |
| Vanaf 1990 | Dalend | – | Start van de onafgebroken daling |
| 2004 | 59.000 | -41% | Eerste grote drempel overschreden |
| 2012 | 51.769 | -48% | Ingehaald door judo als derde semi-individuele sport |
| Rond 2022 | 30.768 | -69% | Verlies van 30% in 10 jaar tijd |
| Eind 2023 | <30.000 | -70%+ | Dieptepunt na corona |
We praten hier over een daling van meer dan 70%. Dat is niet zomaar een dipje, dat is een structurele crisis.
En het gekke? Die daling begon al in 1990 – ruim voordat Padel überhaupt bestond. Dat betekent dat het probleem dieper zit dan alleen maar externe concurrentie. Het traditionele verenigingsmodel sloot al in de jaren ’90 niet meer aan bij wat Nederlanders wilden van hun vrijetijdsbesteding.
Het bizarre contrast: 300.000 spelers, maar niemand wordt lid
Hier wordt het echt vreemd. BNL schat dat er maandelijks meer dan 300.000 mensen badminton spelen in Nederland. Lees dat nog eens: driehonderdduizend! Maar van die 300.000 recreatieve spelers is minder dan 12% lid van de bond.
Dat is niet omdat mensen geen badminton willen spelen – integendeel. Ze vinden het clubgedoe blijkbaar gewoon niet de moeite waard. En dat is eigenlijk het hele probleem in een notendop: badminton als recreatieve activiteit is niet impopulair, het georganiseerde clublidmaatschap is irrelevant geworden voor de overgrote meerderheid.
De strategische uitdaging is dus niet simpelweg “meer leden werven”. Het gaat erom het lidmaatschap relevant te maken voor die 300.000 recreanten.
Waarom haakten al die mensen af?
1. Badminton is gewoon duur – het shuttleprobleem
Laten we eerlijk zijn: shuttles zijn belachelijk duur en gaan kapot als een goedkope paraplu in een storm. Dit is echt een unieke economische drempel vergeleken met andere racketsporten.
Het probleem:
- Kwalitatieve shuttles kosten bakken geld en slijten supersnel
- Je snaren knappen constant (nog meer variabele kosten)
- Baanhuur wordt steeds duurder
- Deze kosten zijn onvoorspelbaar en continu
Voor de gemiddelde recreant die gewoon een uurtje wil sporten zonder topsportambities, zijn dat constante kosten die blijven doorlopen. Op een gegeven moment denk je: “Is dit het wel waard?” En dan haak je af.
Dit creëert een constante frictie – vooral voor mensen die wel degelijk kwaliteitsmateriaal nodig hebben om de sport plezierig te spelen, maar geen professionele ambities hebben. Het is een factor die potentiële leden doet besluiten dat de kosten de recreatieve waarde gewoonweg niet rechtvaardigen.
2. De sport is technisch best lastig – geen “instant fun”
In 2025 wil iedereen “instant fun” – onmiddellijke bevrediging. Padel? Pak een racket en binnen 10 minuten heb je rally’s. Tennis? Oké, dat duurt wat langer, maar je snapt het snel genoeg.
Badminton? Totally different story.
De technische uitdagingen:
- Een goede backhand? Lastig en kost tijd om te leren
- Een forehand clear? Nog lastiger, vooral voor beginners
- Fundamentele slagen beheersen is essentieel om überhaupt plezier te hebben
- Voor veel beginners is dit moeilijk te bereiken in de eerste speelmomenten
De fysieke uitdagingen:
- Die snelle, complexe bewegingen vooruit en achteruit zijn veeleisend
- Veel zwaarder dan de laterale (zijwaartse) bewegingen bij tennis of padel
- Voor oudere beginners of minder fitte mensen is dit gewoon te intensief
- Grotere kans op frustratie en vroegtijdige uitval
De hoge technische drempel zorgt ervoor dat veel amateurspelers snel afhaken als zij geen onmiddellijk succes ervaren. En in de huidige vrijetijdsmarkt, waar consumentenkeuzes worden gedreven door directe bevrediging, is dat dodelijk voor ledenbehoud.
3. Je hebt specifieke faciliteiten nodig – en die zijn vaak niet geweldig
Badminton speel je binnen, in een sporthal met hoge plafonds en goede verlichting. Dat klinkt simpel, maar het creëert een flinke afhankelijkheid van specifieke binnenfaciliteiten.
Het facilitaire probleem:
- Afhankelijk van sporthallen die vaak gedeeld worden met andere zaalsporten
- Beperkte beschikbaarheid en variabele kwaliteit van speelomgevingen
- De Nederlandse overheid erkent zelf dat er veel verouderde sportvoorzieningen zijn
Het concurrentienadeel: Terwijl padel- en tennisbanen vaak nieuw, gespecialiseerd en Instagramwaardig zijn, zitten badmintonclubs vast aan oudere, multifunctionele sporthallen. Dat maakt een verschil in de totale ervaring – en eerlijk is eerlijk, mensen worden wel beïnvloed door de vibe van een locatie.
De concurrentie: hallo Padel (en de rest)!
We moeten het even over de competitieve racketsportmarkt hebben. Want die is ernstig.
De Nederlandse racketsport rankings (rond 2022):
| Racketsport | Ledental | Positie | Status |
|---|---|---|---|
| Tennis | 567.000 | #1 (onbedreigd) | Stabiel, dominant |
| Badminton | 30.768 | #3 (dalend) | Structureel verlies sinds ’90 |
| Tafeltennis | 25.507 | #4 (stabiel) | Wereldwijd #1 |
| Padel | 25.000 | #5 (explosief) | Dreigt badminton in te halen |
| Squash | 15.000 | #6 | Kleinere markt |
Badminton was ooit de nummer 2 semi-individuele sport in Nederland, maar verloor die positie al in 2012 aan judo. En nu staat Padel – met 25.000 leden in 2022 – op het punt om badminton ook nog eens in te halen bij de racketsporten.
Padel: de perfecte storm voor badminton
Die groei van Padel? Dat is geen hype, dat is structureel. En het doet zeer, want Padel lost letterlijk elk probleem van badminton op:
Waarom Padel zo succesvol is:
- Laagdrempelig: je bent binnen no-time competent
- Makkelijk te leren: beginners hebben er direct plezier aan
- Sociaal: het is een instapklare groepsactiviteit
- 50+ vriendelijk: oudere spelers kunnen snel op een leuk niveau spelen
- Geen technische wizard nodig: je hoeft geen jaren te trainen voor basale rally’s
Padel doet wat recreatief badminton altijd deed – een toegankelijke, snelle, sociale racketsport – maar dan beter. Ouch.
De kannibalisatie van de recreatieve markt: Door het succes van Padel wordt het voor Badminton Nederland steeds moeilijker om die kritieke doelgroep van 300.000 niet-georganiseerde spelers te overtuigen. Waarom zou je badminton leren (duur, moeilijk) als je Padel kan spelen (betaalbaar, makkelijk)?
Het mondiale perspectief – het is een Nederlands probleem
Even ter perspectief, want dit is belangrijk: wereldwijd ziet het racketsportlandschap er compleet anders uit:
- Tafeltennis: 300 miljoen spelers – nummer 1
- Badminton: 220 miljoen spelers – nummer 2
- Tennis: 60 miljoen spelers – nummer 3
Lees dat nog eens. Badminton is wereldwijd gigantisch populair. Het is specifiek de Nederlandse organisatievorm die faalt. Dit is geen probleem met de sport zelf, maar met hoe we het in Nederland hebben georganiseerd.
Helpen topsuccessen? Ja, maar niet genoeg
Er is zoiets als het “Anton Geesink-effect“: internationale topsuccessen die leiden tot massale jeugdaanwas en ledengroei. Voor niche-sporten kan dit een game-changer zijn.
De recente successen
Badminton Nederland heeft best wat te vieren gehad:
- Deborah Jille en Robin Tabeling: brons op het Europees Kampioenschap
- Selena en Cheryl: brons tijdens het EK Individueel
- Halve finales op All England (dat is eigenlijk het Wimbledon van badminton; zeer prestigieus)
- Olympische Spelen: Mixed dubbel in Parijs 2024
Dit zijn geen kleine prestaties. Dit zijn topresultaten.
Maar… de conversie ontbreekt
Deze successen leiden niet tot meer leden. Waarom niet?
Factor 1: Te weinig media-aandacht De atleten zelf erkennen dat de media hun sport gewoon links laat liggen. Als successen de brede massa niet bereiken via mainstream media, kan het Anton Geesink-effect niet in werking treden. Geen coverage = geen inspiratie = geen nieuwe leden.
Factor 2: De conversiedrempel blijft te hoog Zelfs als mensen geïnspireerd raken door Deborah en Robin die brons pakken, zijn die hoge kosten en technische drempel alsnog een rem. Mensen denken: “Gaaf dat ze dat doen, maar ik ga niet 50 euro per maand aan shuttles betalen om zelf te leren spelen.”
De conclusie: Topbadminton is essentieel voor prestige en interne motivatie van de bond, maar het is niet voldoende om structurele groei te realiseren zonder dat de operationele drempels (kosten, techniek) worden verlaagd.
De evenementen en competitiestructuur
BNL organiseert wel degelijk hoogwaardige evenementen die de interne structuur in stand houden:
Jaarlijkse hoogtepunten:
- Dutch Open: de internationale kampioenschappen
- Nederlandse Kampioenschappen: inclusief jeugd- en veteranenkampioenschappen
- Bondscompetitie: met divisies en verschillende circuits
- Master Circuit
- Junior Master Circuit
- Para-Badminton Circuit
Deze evenementen bieden structuur en aantrekkingskracht voor de huidige ledenbasis, maar zijn minder effectief gebleken in het werven van nieuwe, recreatieve spelers. Het is goed voor de kern, maar lost het massaprobleem niet op.
Wat doet Badminton Nederland eraan?
Het bestuur noemt de situatie zelf een “perfect storm” – een combinatie van interne problemen (dalende leden, hoge drempels) en externe druk (dalende overheidssubsidies, Padel-concurrentie). Ze zijn niet dom, ze zien het probleem.
De nieuwe strategie 2025-2030: “Badminton, een gezonde sport!”
In 2023 zijn ze begonnen met een nieuw visietraject ter vervanging van het uitlopende Meerjarenbeleidsplan. De uitkomst? Een complete herpositionering van de sport rond gezondheid en maatschappelijke relevantie.
De nieuwe positionering: “Badminton, een gezonde sport!” – focus op badminton als een toegankelijke, sociale en veelzijdige activiteit die bijdraagt aan een gezond leven voor álle Nederlanders.
De strategie:
- Maatschappelijke relevantie creëren door te focussen op gezondheid (smart, want gezondheid is hot in 2025)
- Het bedrijfsleven betrekken om financiële zelfredzaamheid te vergroten
- Minder afhankelijk worden van overheidssubsidies
- Het bestuur erkent: we moeten (nog) meer op resultaten sturen
De grote uitdaging – Strategie 2030: De kloof dichten tussen de bond en die 300.000 niet-georganiseerde maandelijkse spelers. Maar dat lukt alleen als je die hoge kostenbarrière en technische drempel wegneemt. Anders blijft de nieuwe visie, hoe mooi ook, ineffectief in het converteren van recreanten naar leden.
Een lichtpuntje: Bamito – het jeugdprogramma dat wél werkt
Er is ook goed nieuws! Het jeugdprogramma Bamito is een internationaal bekroond succes.
Wat maakt Bamito zo goed?
- Focus op FUN-dagen in plaats van serieuze competitie
- Laagdrempelige competitie (want voor kinderen kan competitie een drempel zijn)
- Het gaat om plezier en sociale interactie, niet om perfecte techniek
- Meetbaar resultaat: 10% minder uitstroom bij kinderen onder de 12 (eind 2022)
Dit bewijst dat wanneer de sport op een laagdrempelige en plezierige manier wordt aangeboden, retentie verbetert. Het werkt!
De uitbreiding:
- Succesvol uitgebreid naar scholen met speciale lespakketten
- Raamwerk voor schoolcompetities
- Internationaal geëxporteerd (bijvoorbeeld naar Tsjechië)
Het grote risico – de brugslag: De volgende uitdaging is het effectief overzetten van deze succesvolle Bamito-jeugd naar de gestructureerde Landelijke Jeugdcompetitie en Bondscompetitie. Zonder adequate overgangsformats bestaat het risico dat al deze mooie jeugdwinst teniet wordt gedaan door de hogere technische eisen en competitiedruk in latere leeftijdscategorieën.
Als die overgang niet soepel verloopt, verdwijnt die 10% winst weer als sneeuw voor de zon.
Talentontwikkeling en trainerskwaliteit
BNL investeert ook in een gecoördineerd kader voor talentontwikkeling:
Het systeem:
- Samenwerking met badmintonscholen en talentcentra
- Spelers worden aangemeld voor de Regionale Trainings Centra (RTC’s)
- Kwaliteit van scholen wordt beoordeeld via een sterrensysteem
- Parallel: Meerjarenopleidingsplan en bijscholingen voor trainers
Waarom trainerskwaliteit cruciaal is: Door de kwaliteit van clubtrainers te verhogen, kan de technische drempel voor instappers worden verlaagd. Betere trainers = betere begeleiding voor beginners = minder frustratie = minder uitstroom.
Dit is essentieel voor het mitigeren van dat “instant fun”-probleem.
Wat moet er nu gebeuren? Concrete actie
Als BNL dit echt wil fixen (en dat moeten ze, want anders is het game over), dan zijn dit de moves. Dit zijn de strategische aanbevelingen uit het rapport:
1. Maak het betaalbaar – pak die shuttlekosten aan
All-in contributie invoeren: Verenigingen moeten worden gestimuleerd en ondersteund om een “All-in Contributie” te introduceren waarbij de kosten voor trainingsshuttles en basisracketonderhoud zijn inbegrepen.
Waarom dit werkt:
- Elimineert de onvoorspelbare, hoge variabele kosten
- Geen verrassingen meer voor recreanten
- Neemt een groot afhaakmoment weg
- One price fits all – simpel en duidelijk
Strategische inkoop van duurzame materialen: De samenwerking met partners moet worden ingezet voor gecentraliseerde inkoop met schaalvoordeel. Focus op ontwikkeling en distributie van duurzame hybride shuttles die:
- Geschikt zijn voor breedtesport
- Minder snel slijten
- De operationele kosten voor clubs verlagen
Dit is niet alleen goed voor de portemonnee, maar ook voor duurzaamheid.
2. Trek die 300.000 recreanten over de streep
De strategische focus moet verschuiven van het bedienen van de huidige kern naar het aantrekken en converteren van de grote groep niet-georganiseerde spelers.
AirBadminton agressief promoten: Dit is badminton dat je buiten kan spelen – letterlijk een game-changer.
Waarom AirBadminton de oplossing is:
- Lost het hallenprobleem op (geen dure binnenfaciliteiten nodig)
- Verlaagt de facilitaire drempel drastisch
- De AirShuttle is windbestendig
- Je kan spelen op het strand, in het park, in je eigen tuin
- Concurreert direct met de toegankelijkheid van Padel
- Moet gepromoot worden als de belangrijkste laagdrempelige “gateway” tot de sport
Nieuw “Padel-proof” introductieprogramma voor volwassenen: Er moet een programma komen dat, net als Bamito, gericht is op onmiddellijk plezier en sociale interactie, specifiek voor volwassenen en 50-plussers.
Kenmerken:
- Instant fun – geen focus op perfecte techniek in de beginfase
- Sociale interactie centraal
- Gewoon lekker rally’s maken zonder druk
- Versterkt bestaande initiatieven
Dit is letterlijk het Bamito-model toepassen op volwassenen. We weten dat het werkt bij kinderen, dus waarom niet bij oudere beginners?
Bedrijfsleven erbij betrekken – de commerciële route: Gebruik die “gezonde sport” positionering actief om vitaliteitsprogramma’s aan bedrijven te verkopen.
Waarom dit slim is:
- Creëert een nieuwe, commerciële inkomstenstroom
- Vermindert afhankelijkheid van overheidssubsidies
- Introduceert de sport aan werkende volwassenen
- Bedrijven zijn geïnteresseerd in werknemersvitaliteit
- Win-win situatie
3. Houd je jeugdleden vast – de overgang naar senioren
De retentie van jeugdspelers is cruciaal om de winst van Bamito te behouden. Zonder goede overgang verdwijnt al die moeite.
Flexibele competitieformats ontwikkelen: Er moeten formats komen die de overgang van Bamito Fun-dagen naar de bondscompetitie versoepelen.
Wat er nodig is:
- Sociale, flexibele competities voor U15/U17 leeftijdscategorieën
- Minder prestatiegerichte opties voor volwassen recreanten
- Overgangsformats die de kloof tussen “fun” en “serieus” dichten
- Stop de uitstroom die nu gebeurt wanneer spelers geconfronteerd worden met strikte eisen van traditionele competities
Dit gaat om het creëren van een geleidelijke trap in plaats van een steile muur tussen recreatief en competitief badminton.
De bottom line – is er nog hoop?
Laten we eerlijk zijn: badminton in Nederland zit diep in de shit. Die daling van 100.000 naar 30.000 leden is niet zomaar een trendbreuk – het is existentieel. Als de trend doorzet, wordt het 20.000 leden in 2030, en dan is de sport effectief marginaal.
Maar het is niet hopeloos – hier is waarom:
De 300.000 recreatieve spelers bewijzen dat mensen de sport leuk vinden. Het probleem is niet de sport zelf, maar de manier waarop we het organiseren. Het clubmodel is het probleem, niet badminton.
De nieuwe strategie 2025-2030 wijst de goede kant op met die focus op gezondheid en maatschappelijke relevantie. Dat is strategisch sterk – gezondheid is een thema dat resoneert in 2025.
Bamito bewijst dat het kán. Wanneer je de drempels verlaagt en focus op fun, werkt het. Dat 10% minder uitstroom bij jeugd is het bewijs.
Maar… strategie is niets zonder executie
BNL moet die barrières écht wegwerken, niet alleen op papier:
✅ Maak het betaalbaar
- All-in contributie invoeren
- Duurzame shuttles met schaalvoordeel
✅ Maak het makkelijker
- AirBadminton als laagdrempelige gateway
- Fun-first programma’s voor volwassenen
- Focus op sociale interactie, niet perfectie
✅ Maak het commercieel
- Bedrijfsvitaliteitsprogramma’s
- Minder afhankelijk van subsidies
✅ Fix de retentie
- Flexibele competitieformats
- Soepele overgang jeugd-senioren
Het is een “perfect storm” – maar die kan twee kanten op waaien
De bond noemt het zelf een perfect storm. Maar een storm kan ook een kans zijn voor radicale verandering.
Als BNL deze strategische koers succesvol implementeert – en dat is een groot “als” – dan is er een pad naar herstel. Ze moeten durven te breken met het traditionele clubmodel en echt luisteren naar wat die 300.000 recreanten willen.
Als ze blijven vasthouden aan “hoe het altijd ging”, dan is het game over. Dan wordt het 20.000 leden in 2030 en is badminton effectief een marginale niche-sport geworden.
De bal ligt in het court van Badminton Nederland. En net als bij badminton zelf: je kan niet scoren door stil te staan.
Het is tijd voor actie, niet alleen voor visiedocumenten. De 300.000 recreanten wachten – maar niet eeuwig.
